Co to gitara elektryczna?

Gitara elektryczna to rodzaj gitary, która w przeciwieństwie do gitar akustycznych, używa przetworników elektromagnetycznych do przechwytywania drgań strun i przekształcania ich w sygnał elektryczny. Dzięki temu możliwe jest wzmacnianie dźwięku za pomocą wzmacniaczy, co pozwala na osiąganie głośniejszego i bardziej zróżnicowanego brzmienia.

W gitarze elektrycznej struny są zwykle wykonane ze stali, co pozwala na efektywne przekazywanie drgań do przetworników, nazywanych potocznie "pickupami". Pickupy te składają się z magnesów i cewek drutu, które rejestrują ruch strun jako zmiany w polu magnetycznym, co jest następnie konwertowane na sygnał elektryczny.

Oprócz podstawowego wzmacniania dźwięku, gitary elektryczne często wykorzystują różne efekty dźwiękowe, takie jak przesterowanie, echo czy modulacje, które mogą być dodawane za pomocą pedałów efektów lub wbudowanych urządzeń. To sprawia, że gitary elektryczne są niezwykle wszechstronne i często używane w różnorodnych gatunkach muzycznych, od rocka i metalu po jazz i blues.

Jak działa gitara elektryczna?

Gitara elektryczna to instrument, który nie generuje dźwięku akustycznie, lecz przekształca drgania strun w sygnał elektryczny. W przeciwieństwie do gitar klasycznych i akustycznych, dźwięk gitary elektrycznej zależy w dużej mierze od elektroniki, wzmacniacza oraz efektów. Pozwala to gitarzystom uzyskać szeroką gamę brzmień – od delikatnych i czystych tonów, po mocno przesterowane, ciężkie riffy.

Przetworniki (pickupy)

Sercem każdej gitary elektrycznej są przetworniki, znane także jako pickupy. To właśnie one odpowiadają za przekształcanie drgań strun w sygnał elektryczny. Przetwornik składa się z magnesów owiniętych cewką z drutu. Kiedy struna gitary elektrycznej wibruje nad przetwornikiem, generuje zmienne pole magnetyczne, które indukuje prąd w cewce.

Wyróżniamy dwa główne typy przetworników w gitarach elektrycznych:

• Single-coil – przetworniki o jasnym, czystym brzmieniu, używane często w gitarach typu Fender Stratocaster. Charakteryzują się dużą czułością, ale są bardziej podatne na zakłócenia.
• Humbucker – przetworniki podwójne, które eliminują szumy i dają pełniejsze, cieplejsze brzmienie. Często używane w gitarach elektrycznych do rocka, metalu i jazzu.

Dobór przetworników ma ogromny wpływ na finalne brzmienie gitary elektrycznej, dlatego ich wybór to kluczowa decyzja przy zakupie instrumentu.

Przekazywanie sygnału

Sygnał powstały w przetwornikach gitary elektrycznej przekazywany jest przez elektronikę wewnątrz korpusu instrumentu do wyjścia jack. Następnie sygnał ten trafia przez kabel do wzmacniacza gitarowego lub efektów.

Warto pamiętać, że jakość kabla, rodzaj złączy oraz długość przewodów może mieć wpływ na jakość dźwięku gitary elektrycznej. Profesjonalni gitarzyści często stosują wysokiej klasy kable ekranowane, aby uniknąć strat sygnału i zakłóceń.

Niektóre gitary elektryczne posiadają także aktywną elektronikę – zasilaną baterią – która pozwala na jeszcze większą kontrolę nad sygnałem oraz dodanie wbudowanych efektów.

Regulacja dźwięku

Na korpusie większości gitar elektrycznych znajdują się pokrętła regulujące dźwięk: volume (głośność) oraz tone (barwa). Pokrętło głośności steruje siłą sygnału wysyłanego z przetwornika do wzmacniacza, natomiast pokrętło barwy pozwala na tłumienie wysokich częstotliwości, co wpływa na cieplejsze lub jaśniejsze brzmienie gitary elektrycznej.

W wielu modelach znajdują się również przełączniki pozwalające na zmianę aktywnego przetwornika – umożliwia to szybkie przechodzenie między różnymi brzmieniami podczas gry. Dzięki temu gitara elektryczna staje się wszechstronnym instrumentem, idealnym zarówno do solówek, jak i do gry rytmicznej.

Efekty dźwiękowe

Gitara elektryczna to instrument, który otwiera przed muzykiem świat dźwiękowych eksperymentów. Kluczową rolę w kształtowaniu brzmienia odgrywają efekty gitarowe, czyli urządzenia i procesory, które modyfikują sygnał wychodzący z instrumentu.

Do najczęściej używanych efektów gitary elektrycznej należą:

• Distortion, overdrive i fuzz – przesterowanie sygnału to fundament rockowego brzmienia. Efekt distortion daje ostre, agresywne brzmienie, overdrive symuluje ciepły przester lampowy, a fuzz oferuje charakterystyczne, brudne brzmienie znane z lat 60.
• Reverb i delay – efekty pogłosowe sprawiają, że gitara elektryczna brzmi przestrzennie. Reverb symuluje akustykę pomieszczeń, natomiast delay powiela dźwięk z opóźnieniem, tworząc echa.
• Chorus, flanger, phaser – modulujące efekty, które nadają dźwiękowi ruch i głębię. Stosowane w jazzie, rocku, a także w muzyce alternatywnej.
• Wah-wah i pitch shifter – efekty ekspresyjne i kreatywne. Wah-wah jest sterowany pedałem i przypomina ludzki głos, natomiast pitch shifter zmienia wysokość dźwięku, pozwalając np. uzyskać efekt „gitary 12-strunowej” lub harmonii.

Efekty można uzyskać za pomocą pojedynczych kostek efektowych (pedali) lub poprzez procesory multiefektowe. Coraz większą popularnością cieszą się również cyfrowe pluginy i interfejsy gitarowe, które pozwalają nagrywać gitarę elektryczną bezpośrednio do komputera.

Podsumowując, działanie gitary elektrycznej opiera się na zaawansowanym wykorzystaniu elektromagnetyzmu do przetwarzania wibracji strun w sygnał elektryczny, który można następnie wzmacniać, kształtować i modyfikować, aby stworzyć pożądane brzmienia muzyczne.

Elementy gitary elektrycznej

Budowa gitary elektrycznej różni się znacząco od konstrukcji gitar akustycznych czy klasycznych. Każdy element gitary elektrycznej ma swoje unikalne zadanie – od wpływu na komfort gry, przez kształtowanie brzmienia, aż po estetykę. Poznaj podstawowe elementy gitary elektrycznej, które warto znać, niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz, czy już grasz od lat.

Korpus i gryf gitary elektrycznej

Korpus gitary elektrycznej to solidny, najczęściej drewniany blok, w którym osadzona jest cała elektronika, przetworniki oraz mostek. W przeciwieństwie do gitary akustycznej, korpus gitary elektrycznej nie pełni funkcji rezonatora dźwięku – za brzmienie odpowiadają tutaj przetworniki i wzmacniacz. Najpopularniejsze materiały to mahoń, olcha, jesion i klon. Każdy z nich wpływa na charakter brzmienia gitary elektrycznej.

Gryf gitary elektrycznej to długa, wąska część instrumentu, na której znajdują się progi i podstrunnica. Gryf może być przykręcany, wklejany lub jednolity z korpusem (neck-through). Wygoda gry i stabilność stroju zależą w dużej mierze od jakości wykonania gryfu. Często stosowanymi materiałami są klon, palisander i heban.

Warto zwrócić uwagę na profil gryfu, szerokość siodełka i promień podstrunnicy – to wszystko wpływa na komfort gry na gitarze elektrycznej.

Struny i mostek gitary elektrycznej

Struny gitary elektrycznej są zazwyczaj wykonane ze stali niklowanej lub nierdzewnej i mają różne grubości (np. 9–42, 10–46), co wpływa na wygodę gry i brzmienie. Cieńsze struny są łatwiejsze do dociskania i zginania, grubsze dają bardziej pełne brzmienie.

Mostek to jeden z kluczowych elementów gitary elektrycznej, odpowiedzialny za stabilność stroju i możliwość regulacji menzury (czyli długości strun). Wyróżniamy kilka typów mostków:

• Fixed bridge – stały mostek, bardzo stabilny, łatwy w obsłudze, idealny dla początkujących.
• Tremolo bridge (np. Floyd Rose, Wilkinson) – pozwala na dynamiczne zmiany wysokości dźwięku przez tzw. „whammy bar”. Używany w rocku i metalu.
• Tune-o-matic – popularny w gitarach Gibson, umożliwia precyzyjne ustawienie wysokości i długości strun.

Mostek współpracuje z strunami gitary elektrycznej, wpływając na sustain, intonację i wygodę gry.

Potencjometry i przełączniki

Elektronika gitary elektrycznej to kolejny ważny element wpływający na jej funkcjonalność i brzmienie. Do podstawowych elementów sterujących należą:

• Potencjometr głośności (volume) – reguluje natężenie sygnału wysyłanego z gitary do wzmacniacza.
• Potencjometr barwy (tone) – pozwala przyciąć wysokie częstotliwości, zmieniając charakter dźwięku gitary elektrycznej z jasnego na bardziej stonowany.
• Przełącznik przetworników (pickup selector) – umożliwia szybkie przełączanie między przetwornikami lub ich kombinacjami. Standardowo występuje w wersjach 3- lub 5-pozycyjnych.

Przykład: w gitarze elektrycznej typu Stratocaster możesz wybrać przetwornik gryfowy dla ciepłego brzmienia, środkowy dla neutralnego, lub mostkowy dla ostrzejszego tonu. Dzięki przełącznikom, gitara elektryczna staje się niezwykle wszechstronnym narzędziem brzmieniowym.

Zestaw gitara elektryczna dla początkujących 

Rozpoczynasz swoją przygodę z gitarą elektryczną i nie wiesz, od czego zacząć? Zamiast kupować każdy element osobno, warto postawić na zestaw gitara elektryczna dla początkujących, który zawiera wszystko, czego potrzebujesz do nauki gry. Takie komplety najczęściej zawierają gitarę elektryczną, wzmacniacz, kabel, pasek, kostki, a często również pokrowiec czy tuner. Dzięki temu możesz zacząć grać od razu po rozpakowaniu i skupić się na ćwiczeniach, zamiast szukać brakujących akcesoriów.

Na rynku dostępnych jest wiele propozycji, jednak nie wszystkie są warte uwagi. W dalszej części wpisu przedstawimy 3 sprawdzone zestawy gitar elektrycznych dla początkujących, które łączą dobrą jakość, atrakcyjną cenę i pozytywne opinie użytkowników. Niezależnie od tego, czy interesuje Cię rock, blues, czy metal – znajdziesz coś dla siebie.

Dlaczego gitara elektryczna to idealny wybór na start?

Gitara elektryczna działa na zasadzie przetworników elektromagnetycznych, które zamieniają drgania stalowych strun na sygnał elektryczny. Ten sygnał trafia do wzmacniacza, gdzie może być wzbogacany o różnorodne efekty, dając niemal nieograniczone możliwości brzmieniowe. Dzięki takim rozwiązaniom gitara elektryczna sprawdza się w szerokim spektrum gatunków muzycznych – od bluesa i jazzu, po rock, metal czy pop. Dodatkowe elementy, takie jak potencjometry, przełączniki pickupów i mostki tremolo, umożliwiają pełną kontrolę nad dźwiękiem i dostosowanie go do indywidualnego stylu gry.

Dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z muzyką, świetnym rozwiązaniem będzie zestaw gitara elektryczna dla początkujących – taki jak Ibanez IJRX20-BKN Jumpstart Starter Set. To kompletny pakiet zawierający gitarę z serii GIO, wzmacniacz, pokrowiec oraz niezbędne akcesoria. Dzięki niemu początkujący gitarzysta otrzymuje wszystko, co potrzebne, by od razu rozpocząć naukę, bez konieczności kompletowania sprzętu osobno. To praktyczne, przystępne i efektywne wejście w świat gitary elektrycznej.