Gitara basowa na początek

Gitara basowa dla początkujących

Gitara basowa, czyli prawdopodobnie najważniejszy instrument zespołu muzycznego. Jest bezpośrednim łącznikiem między rytmem a melodią. Odpowiada za dolne pasma w miksie i najczęściej trzyma tonikę akordu dzięki czemu pozostałe instrumenty mogą grać na przykład substytutami akordów czy tworzyć piękne harmonie muzyczną pozostając w tej samej tonacji. Bas to instrument, który musi brzmieć zdecydowanie, mieć swój charakter, osobowość. W prostej linii wywodzi się od kontrabasu i pełni podobną role w zespole.

Jakkolwiek bas nie jest postrzegany jako instrument solowy to są basiści którzy z tego instrumentu zrobili instrument wiodący. Warto posłuchać Richarda Bony, Marcusa Millera, Briana Broomberga, Wojtka Pilichowskiego, Victora Wootena, Kingi Głyk czy Tal Winkelfeld, aby usłyszeć co ten instrument potrafi, a potrafi bardzo dużo i jest bardzo „muzyczny”.

Budowa gitary basowej

Porównując do gitary, basy mają dłuższą skalę. Najczęściej spotykane to 32-34 cale. Standardowo mają 4 struny, niemniej często można zobaczyć muzyków grających na basach 5 i 6 strunowych. Zdarzają się ekstremalne przypadki 7 strun.

Gryf jest w basie najczęściej wkręcany (Fender Jazz bass etc) lub wykonany w konstrukcji neck through body, gdzie stanowi jeden element z korpusem. W gitarach lutniczych ta druga opcja jest stosowana najczęściej. Daje to bardzo długi sustain (wybrzmiewanie ), ma wpływ na jasność tonu a także pięknie wygląda.

Zdarza się, że wewnątrz gryfu dla poprawy sztywności występują dwa pręty napinające ustawione obok siebie. Opcja ta pozwala na zmianę geometrii (wychylenia) gryfu niejako niezależnie dla strony basowej jak i wiolinowej.

Innym często stosowanym rozwiązaniem są pręty z włókna węglowego umiejscowione równolegle do standardowego pręta które dodatkowo usztywniają gryf.

Drewno, z którego wykonane są basy jest bardzo zróżnicowane. Częściej niż w gitarach możemy zauważyć egzotyczne gatunki użyte na korpus a także podstrunnice i szyjkę. Spotkamy Klon, Olchę, Wenge, Bubinge, Ovangkol, Heban, Drzewo Oliwne czy Orzech. Każdy z tych gatunków charakteryzuje się inną gęstością, wagą, rezonansem no i oczywiście wzorem słojów które, gdy odpowiednio dobrane dodają unikalnych walorów estetycznych instrumentowi.

To oczywiście powoduje, że każdy instrument będzie miał inny, swój własny sound, inaczej będzie reagował i będzie niejako jedynym w sowim rodzaju egzemplarzem.

I jeszcze do tego są basy bez progowe tzw. Fret less, które same w sobie bardzo ciekawie brzmią

Basiści bardzo lubią tego typu różnice toniczne w swoich instrumentach, przez co mają zazwyczaj dużą kolekcję instrumentów (gitarzyści z reszta też). Im więcej brzmień tym lepiej, a wiadomo, że nie ma jednego instrumentu, na którym dałoby się zagrać wszystko.

Mostki w basach są zróżnicowane co również wpływa na sound. Mamy mostki tzw. top-loaded, czyli struny zakłada się od góry, String through body – gdzie struny zakłada się od spodu przechodzą one następnie przez korpus i opierają się na siodełkach, a także indywidualne mostki dla każdej struny lub rzadziej mostki ruchome tzw. tremola.

Podobnie jak gitary, można spotkać basy bez główkowe, headless, gdzie cały system naciągania struny znajduje się w mostku.

Pickupy w gitarze basowej zamontowane są najczęściej jeden lub dwa przetworniki. Umieszczone w strategicznych tonicznie miejscach dzięki czemu gitarzysta może osiągnąć pożądane barwy. Podobnie jak w gitarach elektrycznych są to albo humbuckery lub single. I tak jak w przypadku gitary w zależności od tego co muzyk gra dobiera instrument ze względu na swoje lub utworu toniczne potrzeby.

Na układ elektroniczny dodatkowo składa się korektor graficzny, inaczej określany EQ. Mozę być zarówno aktywny jak i pasywny.

Różnica między układem aktywnym a pasywnym jest taka, że aktywny musi mieć niezależne zasilanie (najczęściej bateria 9v lub akumulator) podczas gdy pasywny nie potrzebuje dodatkowego prądu. W przypadku układu pasywnego, potencjometry kontroli tonów mogą jedynie obcinać/zmniejszać częstotliwości, podczas gdy układ aktywny może je również dodawać (tzn boost reqencies) Nie jest to ani lepsze, ani gorsze rozwiązanie i jest indywidualnym wyborem muzyka. Oczywiście charakterystyka soniczna obu typów układu będzie różna.

Potencjometry (gałki) w gitarze basowej

Najczęściej będzie to Master/Volume (inaczej głośność), Dwu tonowy EQ (tony niskie i wysokie) lub trzy tonowy EQ(korekcja tonów niskich, średnich i wysokich ) wszystko na osobnych dedykowanych potencjometrach. Dodatkiem będzie albo przełącznik przetworników albo tzw. blender, czyli potencjometr, który w środkowej pozycji będzie miał sygnał po równo z obu przystawek (przetworników) a w zależności od przekręcenia w lewo lub w prawo więcej sygnału z przystawki przy gryfie lub przy mostku.

Pre amp basowy co to jest?

Często występującym układem w basach będzie Pre-amp, inaczej przedwzmacniacz. Ten układ może zawierać w sobie EQ lub boost(podbicie) poszczególnych częstotliwości i dodaje oddzielną charakterystykę brzmieniową. W gitarach z pre-ampami można ten układ włączać lub wyłączać na przykład poprzez przełącznik push -pull lub push -push. W połączeniu z wysokiej jakości przetwornikami zwiększa się możliwości korekcji tonów instrumentu dając mu jeszcze większą elastyczność muzyczną, co pozwala kształtować indywidualne brzmienie muzyka lub zmieniać charakterystykę ze względu na technikę gry. Przykładem mogą być pre-ampy EMG, Aguilara czy Taurusa które są zaprojektowane tak aby można było je zainstalować wewnątrz gotowego instrumentu podnosząc jego walory brzmieniowe.

Pre-amp, najprościej mówiąc to aktywny układ zawierający w sobie EQ, czasem Distortion, boost ,etc, który ma za zadanie kształtowanie wyjściowego brzmienia, które następnie jest wzmacniane we wzmacniaczu. Obecnie na rynku dostępna jest cała kolekcja pre-ampów zewnętrznych do basu wyglądających jak efekty gitarowe, nadające się do zamontowania w pedalboardzie, niemniej mające znacznie większą możliwością korekcji i kształtowania tonu. Pre-ampy są również zaprojektowane tak aby dało się je bezpośrednio wpiąć w stół mikserski, kartę muzyczna lub DI box, za pomocą gniazd XLR, co jest praktycznym rozwiązaniem podczas sesji nagraniowej lub koncertu. Mogą także być śmiało wpięte w wzmacniacz poszerzając paletę jego brzmień.

Zaletą zewnętrznego pre-ampu jest również to ze jest poręczny, łatwy do transportu. Niektóre z tych urządzeń wyposażone są dodatkowo w wyjście słuchawkowe co pozwala na tzw. Silent practice -ćwiczenie po cichu.

Jak wybrać gitarę basową?

Wybór instrumentu i jego osprzętu jest oczywiście uzależniony od indywidualnych potrzeb, gustu a także pojemności portfela. Wydaje się, że najpierw należy zdecydować, czy kupujemy bas 4 czy 5 strunowy. Potem czy ma być wyposażony w jakieś dodatkowe elementy które u doświadczonego muzyka będą regularnie pracowały podczas gdy u poczatkującego prawdopodobnie nie będą świadomie i w pełni wykorzystywane.

Bas 4 czy 5 strunowy?

Na początku drogi wielu basistów zaleca bas 4 strunowy. Mają one węższy bardziej komfortowy gryf, są lżejsze i w wielu przypadkach, choć nie jest to standard krótsza skalę. Oczywiście 5 strunowy bas daję więcej dźwięków i możliwości budowania akordów niemniej w przypadku basu to nie ilość dostępnych dźwięków jest ważna a to aby móc zagrać te właściwe. Przeskok z podstawowego basu dla poczatkujących na zawodowo brzmiący instrument w przypadku 4 strun nie będzie aż tak skomplikowany jak przeskok z 4 na 5 strun. Warto się zastanowić czy ta dodatkowa struna na prawdę coś dodaje. Pamiętajmy, że jak jest potrzeba grania niżej, zawsze można bas przestroić w dół lub tylko ostatnia strunę i już poszerzamy zakres dźwiękowy wymagany do grania niższych partii.

Podsumowując, warto się zastanówmy nad tym jaką muzykę chcemy grać i czy dany bas który nam się podoba i w swojej podstawowej formie spełnia wymagania. Zawsze można go doposażyć, ważne by dobrze stroił, leżał w ręce i się podobał, bo to podobnie jak z gitarą motywuje do grania i rozwoju.

Jaka długość strun do basu?

Każdy producent indywidualnie określa długość swoich strun więc warto zapoznać się jakie długości odpowiadają Medium/Long Scale w naszym wpisie Długość skali basowej - Jak dobrać długość strun do basu?